Shtëpia ime në Kosovë ishte kryeqyteti i Prishtinës. I jam thellësisht mirënjohëse familjeve me të cilat kam jetuar atje, të cilët më trajtuan si pjesë e familjeve të tyre, më ndihmuan të përshtatesha me jetën atje, të mësoja shqip dhe të bëhesha pjesë e një lagjeje të mrekullueshme e të populluar dendur – një mikrokozmosi i gjallë i Kosovës.

 

Në vitet e para në Prishtinë, duke punuar në punimin e temës së magjistraturës (1981-1983), kam jetuar me familjen Rexhepagiç – Ferka, Isa dhe vajza e tyre Valentina. Ata kishin një shtëpi të bukur në Bregun e Diellit (Kodra e Diellit), ku unë kisha një dhomë komode në katin e poshtëm. Ata ishin mikpritës kaq bujarë për mua, duke më futur në jetën dhe intrigat e lagjes.

 

Disa vite më vonë (1986-1988), u ktheva në Kosovë për të bërë kërkimin për disertacionin tim të doktoraturës. Kam qëndruar në të njëjtën lagje Bregu i Diellit, duke u zhvendosur në familjen Sadiku – Feride, Feriz dhe fëmijët e tyre të rritur: vajzat Rafete dhe Sadete, djemtë Tefiku (dhe gruaja e tij Buqe), Fatmiri (dhe gruaja e tij Jasmine) dhe fëmijët e tyre. Feridja dhe Ferizi ishin si prindër për mua, duke më dhënë përvojën e plotë të një jetese tradicionale shqiptare.  

 

Në vitin 1994, organizata britanike e ndihmës humanitare OXFAM më punësoi për të drejtuar projektet e zhvillimit rural në Komunën e Vitisë, një orë larg në jug të Prishtinës. Në vitin 1997, fillova të punoj për Komitetin Ndërkombëtar të Shpëtimit (IRC), duke drejtuar projekte në komunën fqinje të Gjilanit. Gjatë punës në terren, unë dhe djali im qëndruam në familjen Tafa në fshatin Tërpezë. Por shtëpia jonë ishte në një pjesë tjetër të Prishtinës. Gjatë viteve të OXFAM-it, ne kishim një apartament dhe zyrë në lagjen X, me Imin, bashkëshortin X dhe fëmijët e tyre të rritur, Arbërin dhe vajzën . Kur filloi puna me IRC-në, morëm me qira një shtëpi të madhe në Dragodan për të akomoduar një ekip më të madh, më shumë projekte dhe vizitorë ndërkombëtarë.  

 

Më shijuan bisedat e mrekullueshme me studiues në Universitetin e Prishtinës dhe Institutin Albanologjik, veçanërisht me folkloristin Anton Çetta , etnomuzikologun Rexhep Munishi dhe Ibrahim Rugova, një gazetar që botoi periodikun e saj, Gjurmime Albanologjike (Kërkimet Shqiptare - një burim kritik për mua) dhe i cili shërbeu si President i Kosovës nga viti 1992 deri në vitin 2006.

 

Gjatë atyre viteve të para në Prishtinë kam vallërzuar edhe me “Shotën”, ansamblin folklorik profesional të Kosovës. Provat me valltarët dhe muzikantët përrallor ndërsa bora binte jashtë dhomës së tyre të ngrohtë dhe mikpritëse të provave, ishte parajsë për mua! Drejtori i tyre artistik, Xhemali Berisha, u bë një shok shumë i mirë dhe gjatë pushimeve më fliste për folklorin dhe historinë e Opojës, vendlindjen e tij të dashur, dhe më mësoi “Këllçoja”, serinë e njëmbëdhjetë valleve të burrave - unike për atë trevë. Xhemaliu ishte një ndihmë e jashtëzakonshme për mua gjatë viteve të mia në Kosovë, duke ndarë me mua dashurinë e tij të thellë dhe njohjen e traditave shqiptare.

 

Kisha miq nga të gjitha sferat e jetës në Prishtinë: urban, elitar, fshatarë, personazhe televizive, bukëpjekës nga Hasi dhe familje rome. Kam bërë edhe një mike shumë të veçantë, Igballe Rogova. Kur e takova, Igo ishte një grua e re në të njëzetat e hershme dhe ne u bëmë mikeshat më të mira. Ajo ishte si askush tjetër që e njihja në Kosovë. Ndërsa shumica e vajzave të moshës së saj, kur nuk ishin në shkollë, ishin të shqetësuara për gjërat e përshtatshme për vajzat - ruajtja e reputacionit të tyre, të qenit vajza të përgjegjshme dhe gjetjen e burrave - Igo ishte jashtë duke eksploruar jetën, duke takuar njerëz, duke bërë gjëra dhe duke mësuar karate në mënyrë që të mund të mbronte veten në çdo situatë. Ajo kishte një aftësi të mahnitshme për gjuhët dhe e kishte mësuar anglishten aq mirë, vetë, sa u punësua si përkthyese kryesore për stacionin televiziv, duke krijuar titrat shqip për shumë filma të tyre në gjuhën angleze. Kështu po bënte ajo kur e takova.

​

Familja e Igos ishin banorë të qytetit, me origjinë nga Gjakova. Ajo kishte dëshirë të më shoqëronte në fshatrat e thella të Opojës dhe Hasit. Ndryshe nga shumica e vajzave të qytetit që donin të mbanin distancë nga kultura e fshatit, Igo ishte magjepsur prej saj dhe tërhiqej nga njerëzit dhe historitë e tyre. Ekspeditat tona do të kishin një ndikim të madh në jetën e Igos. Në mesin e viteve 1990, kur punoja me gratë e reja aktiviste në Viti, Igo filloi të punonte me gratë e Hasit, në anën tjetër të Kosovës, duke u fokusuar në shkrim-lexim. Me motrën e saj Safeten, ajo themeloi shoqatën “Motrat Qiriazi”, të emërtuar me mbriemrin e dy motrave që ia kushtuan jetën arsimimit dhe të drejtave të grave shqiptare në fillim të viteve 1900. “Motrat Qiriazi” evoluoi në Rrjetin e Grave të Kosovës, ku Igo shërben si drejtore ekzekutive. Organizata avokon në emër të grave dhe të drejtave të njeriut në nivel lokal, rajonal dhe ndërkombëtar. Jam e nderuar që kam njohur Igon ato shumë vite më parë, kur ne të dyja po zbulonim thirrjen tonë në jetë.