Opoja është një rajon i largët i Kosovës jugperëndimore në malet e Sharrit në kufirin shqiptar. Për të arritur atje, duhet shkuar në qytetin e Prizrenit, drejtuar në perëndim në drejtim të Shqipërisë, pasta një kthesë të fortë majtas në fshatin Zhur, e më pas vozitje 45 minuta (36 kilometra) në një rrugë të pjerrët gjarpërore. Në majë shpaloset para teje lugina e bukur malore e Opojës, e gjelbër që vezullon në pranverë dhe verë, e bardhë borë gjatë gjithë dimrit. Vazhdoni të vozitni përgjatë rrugës kryesore, kaloni 20 fshatrat, kaloni selinë e Komunës së Dragashit dhe rruga ngushtohet në një shteg të përdredhur e të gdhendur përmes qytetit të Dragashit dhe rajonit të Gorës në Maqedoni.  

 

Opoja është një vend i bukur, por nën gjithë këtë bukuri fshihet një histori e dhimbshme varfërie dhe izolimi. Përgjatë shekujve, ato rrugë malore të pjerrëta e të përdredhura shërbyen si një pengesë e fuqishme midis Opojës dhe botës përtej. Mungesa e tokës së mirë bujqësore i detyroi shumicën e familjeve të dërgonin burrat e tyre jashtë vendit në pjesë të tjera të Jugosllavisë dhe Evropës veriore për të siguruar jetesën për familjet në shtëpi. Dekadat e emigrimit patën një ndikim të madh në mënyrën e jetesës në fshatra: burrat e gjetën dinjitetin, identitetin e tyre jo në Beograd, Linz apo Shtutgart, por në shtëpi në Opojë. Kur ktheheshin në shtëpi një ose dy herë në vit, prisnin ta shihnin jetën familjare ashtu siç e lanë, me të gjithë të respektuar, një kod moral të rreptë dhe tradita e botëkuptimit opojas.

 

Pjesa më e madhe e kërkimeve të mia në Opojë ka qenë nga viti 1986-1988. Mësova gjithçka që munda për jetën atje dhe mora pjesë në traditat lokale. I jam shumë mirënjohëse të gjithëve që e bënë të mundur këtë, veçanërisht Shefikut në Bellobrad dhe familjes Berisha. Këto fotografi dhe video pasqyrojnë një jetë që ka ndryshuar rrënjësisht. Shpresojmë që këto kujtime t'i shijojnë opojanët, të rinj e të vjetër.