Kërcimi dhe muzika janë në qendër të kulturës shqiptare. Ndërsa Kosova modernizohet dhe traditat e tjera humbasin përgjithmonë, muzika, këngët, ritmet dhe stili unik i lëvizjes ende thonë "kultura ime" në mënyrë të fuqishme për shqiptarët e afërt dhe të largët. Në shumicën e pjesëve të Kosovës, dasmat dyjavore të stilit të vjetër, të mbushura me valle dhe muzikë, të cilat mbaheshin nëpër livadhet dhe oborret e fshatrave, i janë dorëzuar një feste të madhe në dhomat e banketeve të një hoteli. Shumica e njerëzve e duan këtë. Disa, si unë, kanë mall për ato dasma epike në fshat. Me kalimin e kohës, disa nga ritmet dhe hapat e vjetër po humbasin, por nuk ka dyshim për këtë, tingulli dhe ndjenja e vallëzimit dhe muzikës shqiptare jetojnë!  

 

Në qendër të kësaj është tingulli: dajre (dajre gjigante), çifteli (lahutë me dy tela), zurla (brirë të mëdhenj me dy kallama) dhe tupani (daulle e madhe). Dhe këngë të bukura – nga baladat tradicionale epike deri te këngët zbavitëse. Një nga gjërat më të mira të kulturës shqiptare të kërcimit është se gjithçka që ju nevojitet është një dajre e madhe, disa këngëtarë entuziastë dhe keni një festë kërcimi – nuk kërkohet DJ! Ritmi i atyre dajreve do t'ju çojë dhe do të kërceni në një nga dy format bazë të vallëzimit të Kosovës: Kcim (duet ose solo) dhe Valle (rreth i hapur duke mbajtur duart).

 

Secila prej 18 krahinave etnografike të Kosovës ka vallet e veta të veçanta. Podrimja ka një kërcim të mrekullueshëm “shqiponjë”, ku burrat bëjnë një lëvizje të vogël fluturuese me krahët e tyre. Gratë hasjane bëjnë një kërcim rrethi të bukur, shumë delikate në një ritëm 12/8. Rugova - burrat kanë lëvizjet e tyre të betejës me shpatë. Karadaku - ka vallet e tyre të shpejta të burrave dhe këmbët e bukura. Opoja - ka këngët e saj të vallëzimit të vajzave në harmoni të vogla dhe burrat kanë “Këllçoja”, një seri prej njëmbëdhjetë vallesh epike në shtatë ritme të ndryshme. Dhe kudo ka kcim dhe valle, bazë që do t'ju bëjë të ditur se jeni në Kosovë, me shpresë për shumë dekada në vazhdim,